Darmdisfunctie is een aandoening die veel verschillende oorzaken kan hebben. Er kan sprake zijn van een neurologische aandoening in de wervelkolom/hersenbanen die de darmcontrole beïnvloedt of van een obstructie. Bij sommige personen zijn er geen onderliggende medische redenen waarom de darm niet functioneert.
Er zijn ook psychologische redenen voor sommige darmproblemen. Ongeacht de redenen voor de darmstoornissen is de impact op de kwaliteit van leven enorm. Mensen met symptomen van een darmstoornis beperken zichzelf vaak sociaal of zonderen zich volledig af. Ze hebben weinig of geen zelfvertrouwen, hechte relaties kunnen worden verstoord, het vermogen om te werken kan moeilijk zijn. Naast voorstaande effecten kunnen het niet kunnen dragen van de financiële lasten voor de aanschaf van (OTC) medicatie of voor medische hulpmiddelen om de symptomen te verlichten ook een enorme belemmering zijn voor het dagelijks leven.
Neurogene darmstoornissen (NDD)
NDD is de term die wordt gebruikt om disfunctie van de dikke darm te beschrijven als gevolg van de verstoring van zenuwsignalen die bijvoorbeeld peristaltiek en het gevoel van aandrang verstoren. Hierdoor rekt de darm uit en wordt de doorgangstijd van de ontlasting aanzienlijk vertraagd. Hoe langer de ontlasting in de darm blijft, hoe meer water uit de ontlasting wordt geabsorbeerd, waardoor de materie harder wordt en ontlasting hebben nog moeilijker wordt. De frequentie van stoelgang wordt zeer laag en onvoorspelbaar. Wanneer de stoelgang wel plaatsvindt, kan dit zeer pijnlijk zijn en uren duren. Hierbij kan het bijbehorende gevoel van onvolledige lediging ontstaan en een vergrote kans op soiling. Sommige mensen ervaren spontane, plotse en niet te stoppen ontlasting, zonder enige waarschuwing.
Voorbeelden van aandoeningen die NDD kunnen veroorzaken:
- Ruggenmergletsel
- Traumatische dwarslaesie
- Niet-traumatisch ruggenmergletsel, zoals spina bifida - De ziekte van Parkinson
- Multiple sclerose
- Beroerte
Functionele darmstoornissen
Darmstoornissen zonder morfologische, metabole of neurologische oorzaak worden functionele darmstoornissen genoemd. Er zijn andere definities in de literatuur, maar over het algemeen wordt een functionele darmstoornis vastgesteld na een volledig onderzoek waarbij geen onderliggende organische oorzaak kan worden gevonden.
Voorbeelden van functionele stoornissen zijn:
- Chronische (of functionele) constipatie
- Fecale incontinentie
- Slow transit constipatie
Andere oorzaken van darmstoornissen
Organische oorzaken kunnen variëren van aangeboren aandoeningen zoals de ziekte van Hirschsprung (congenitaal megacolon) en anorectale malformaties, tot stofwisselings- en endocriene aandoeningen, bekkenbodemdisfuncties en postoperatieve aandoeningen. Ook het gebruik van bepaalde medicijnen kan de darmfunctie beïnvloeden.
De verschillen tussen de disfuncties zijn de oorzaak van de symptomen, maar dezelfde symptomen kunnen bij verschillende disfuncties optreden.
Symptomen van een darmfunctiestoornis kunnen zijn:
- Buikpijn
- Abdominale distensie
- Vroegtijdige verzadiging (door een opgeblazen gevoel)
- Verlies van vrijwillige controle over de ontlasting (fecale incontinentie)
- Moeilijkheden met de stoelgang (constipatie)
- Geassocieerde neurologische blaassymptomen